زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
 

علت منصوص





علت مَنصوص، علتی که شارع به آن تصریح کرده است.


۱ - کاربرد فقهی



از این عنوان در اصول فقه ، مبحث قیاس سخن گفته‌اند.

۲ - تعریف



علّت‌ منصوص، مقابل علت مستنبط علتی را گویند که شارع به صراحت یا به دلالت ایماء آن را بیان کرده است. از آن به «منصوص العلة» نیز تعبیر کرده‌اند.

۳ - حجیت



آیا منصوص العله حجّت و معتبر است، یعنی سرایت حکم از موردی که علت در آن بیان شده، به هر موردی که علت و ملاک در آن وجود داشته باشد، جایز و صحیح است یا نه؟ مسئله محل اختلاف است. البته با علم به تام بودن علت منصوص؛ به گونه‌ای که محرز شود حکم دائر مدار آن است و چیزی دیگر در ثبوت حکم دخالت ندارد و نیز با علم به وجود آن علت در مورد دیگر، بدون شک ، علت منصوص حجت خواهد بود؛ از این رو، بعضی گفته‌اند: اختلاف در حجیت علت منصوص، لفظی است نه محتوایی؛ بدین معنا که نظر قائل به عدم حجیت علت منصوص، فرض معلوم نبودن تمامیت علت، و نظر قائل به حجیت، فرض علم به تمامیت آن است؛ لیکن مفاد کلام برخی قدما اختلاف معنوی آن است و نه صرف اختلاف لفظی.
[۱] الذریعة الی اصول الشریعة، ج۲، ص۲۰۸.


۴ - پانویس


 
۱. الذریعة الی اصول الشریعة، ج۲، ص۲۰۸.
۲. معارج الاصول، ص۱۸۳.    
۳. معالم الدین، ص۲۲۶-۲۲۹.    
۴. الحدائق الناضرة، ج۱، ص۶۳-۶۴.    


۵ - منبع



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۴۹، برگرفته از مقاله «علت منصوص».    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.